İslam’ın siyasi, itikadi ve ameli sahadaki düşünce ekolleri diyebileceğimiz mezhepler, dinin anlaşılma biçimi ile ilgili farklılıkların kurumlaşması sonucu ortaya çıkmış olan beşeri oluşumlardır. Siyasi, içtimai, iktisadi, tarihi, kültürel, coğrafi ve benzeri sebepler, din anlayışında birtakım farklılaşmalara yol açmıştır. Bu farklılaşmaların belirli bir süreç dâhilinde kurumsallaşması, görüşlerin sistematik nitelik kazanarak sosyokültürel yapıyı derinden etkilemesi ve oluşan mecrada, temel argümanları desteklemek ve temellendirmek amacıyla fikir üretilmeye başlanması, karşımıza mezhep olgusunu çıkarmıştır. Siyasi ve itikadi mezhepler ise Kelam Anabilim Dalı ve İslam Mezhepleri Anabilim Dalı’nın öncelikli inceleme konuları arasında yer almaktadır.

İslam Mezhepleri Tarihi alanında, Kelâm alanından farklı olarak hem geçmişteki hem günümüzdeki mezheplerin sosyal bir gerçeklik olduğundan hareketle o mezhebi ortaya çıkaran sosyokültürel, siyasi, ekonomik ve benzeri süreçler üzerinde yoğunlaşılır. Amaç savunma değil anlama olduğu için betimleyici ve tasviri bir yöntemle ilgili mezhep mümkün olduğunca tarafsız bir gözle aydınlatılmaya çalışılır. Yine mezheplerin teşekkül, gelişim ve değişim süreçleri üzerinde yoğunlaşılarak fikirlerin sosyal olaylarla irtibatı kurulmaya ve salt kelami düzeydeki bir bilginin sosyal çevreyle ilişkisi aydınlatılmaya çalışılır. Tüm bunlar yapılırken araştırmacı tarafsızlığını korumaya çalışır ve ilgili mezheple alakalı olarak ulaşılan bilgiler, doğru olduğu var sayılan belirli bir inanç manzumesinden hareketle teste tabi tutulmaz. Bu anlamda İslam Mezhepleri Tarihi farklı fikirleri zenginlik olarak görür ve farklılıkları olduğu gibi açığa çıkarma çabası içerisinde olur.

Özetlemeye çalıştığımız hedef ve sınırlar içerisinde İslam Mezhepleri Tarihi Anabilim Dalı, Lisans düzeyinde İslam Mezhepleri Tarihi –I- ve İslam Mezhepleri Tarihi –II- zorunlu dersleriyle, Çağdaş İslam Akımları, Alevilik Bektaşilik ve Türkiye’de Dini Akımlar gibi seçmeli derslerle Dini İlimler Fakültesi müfredatında yer almaktadır. Aynı hedefler doğrultusunda açmış olduğu Yüksek Lisans ve Doktora programlarıyla da eğitim ve öğretim faaliyetlerine devam etmektedir.